pozycja finansowa firmy

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Pozycja finansowa firmy
1.1 pasywa
Bilans jest opisem pozycji finansowej jednostki na dany moment [zwykle "na dzieı..."]. Pozycja finansowa
przedstawia poziom i strukturħ aktyww czyli umownie tego co firma "ma, posiada" oraz poziom i strukturħ
pasyww czyli tego co firma jest "winna". W bilansie po stronie aktyww i pasyww ujħte sĢ tylko takie pozycje
ktre przepisy nakazujĢ aby byþy ujħte na dany moment. Poza bilansem mogĢ wystħpowaę istotne dla jakoĻci
sytuacji finansowej firmy pozycje. Wiedza o nich pozwala odpowiednio korygowaę obraz jaki powstaje z samego
bilansowego zestawienia aktyww i pasyww.
Co do ukþadu bilansu, w sensie kolejnoĻci uporzĢdkowania aktyww i pasyww, w Polsce podobnie jak w Europie
obowiĢzuje uszeregowanie pasyww wedþug oglnej zasady coraz krtszego okresu wymagalnoĻci (to jest
terminu do zapþaty) czyli od kapitaþu wþasnego do zobowiĢzaı krtkoterminowych a aktyww wedþug stopnia ich
pþynnoĻci od niepþynnych aktyww trwaþych do Ļrodkw pieniħŇnych.
Dla bankw natomiast ukþad aktyww i pasyww jest odwrotny. Pasywa od pþatnych w najbliŇszym terminie do
funduszu wþasnego a aktywa od Ļrodkw pieniħŇnych do aktyww trwaþych.
Istotne jest rwnieŇ to, Ňe w przypadku bankw i zakþadw ubezpieczeı wymaga siħ podania pod bilansem czyli
jako jego integralnĢ czħĻę wielkoĻci wspþczynnika wypþacalnoĻci i okreĻlonych pozycji naleŇnoĻci i zobowiĢzaı
pozabilansowych. W przypadku pozostaþych firm dane o naleŇnoĻciach i zobowiĢzaniach warunkowych zawarte
sĢ w czħĻci "Dodatkowe informacje i objaĻnienia".
ZachowujĢc co do zasady ukþad bilansu wedþug stopnia pþynnoĻci i okresu wymagalnoĻci, obowiĢzuje prezentacja
aktywnej i pasywnej strony bilansu w podziale dychotomicznym. Aktywa dzieli siħ zasadniczo na dwie grupy :
A dþugoterminowe [nazywane rwnieŇ trwaþymi]
B. aktywa krtkoterminowe [nazywane rwnieŇ bieŇĢcymi lub obrotowymi].
Kryterium podziaþu jest przewidywany na dzieı sporzĢdzania bilansu okres korzystania z danego skþadnika dla
celw osiĢgania przychodu, lub w przypadku inwestycji wzrostu wartoĻci , uzyskania odsetek, dyskonta lub
udziaþu w zysku to jest dywidendy, lub pobierania czynszu.
JeĻli okres ten ma byę dþuŇszy niŇ 12 miesiħcy to dany skþadnik traktuje siħ jako aktywa dþugoterminowe. JeĻli
nie dþuŇszy niŇ 12 miesiħcy to jako skþadnik aktyww krtkoterminowych.
Przy pewnych zastrzeŇeniach, o ktrych powiemy dalej podziaþ ten moŇna utoŇsamiaę z pþynnoĻciĢ , traktujĢc
aktywa krtkoterminowe jako relatywnie bliŇsze pþynnej gotwce a aktywa dþugoterminowe jako bardziej
odlegþe od momentu moŇliwej ich zamiany na gotwkħ. Gotwkħ traktuje siħ zawsze jako pozycjħ aktyww
bieŇĢcych.
Struktura aktyww bilansu:
A. Aktywa dþugoterminowe
B. Aktywa krtkoterminowe
Pasywa z kolei podzielone sĢ rwnieŇ na dwie czħĻci ale kryterium podziaþu jest charakter Ņrdþa finansowania
aktyww. WartoĻci wniesione i pozostawione w firmie przez akcjonariuszy/udziaþowcw i inne ktrych Ņrdþem
pochodzenie nie jest zobowiĢzanie uznaje siħ za kapitaþ wþasny, nazywany rwnieŇ funduszem wþasnym.
Pozostaþe okreĻla siħ jako zobowiĢzania lub jako zobowiĢzania prawdopodobne nazywane inaczej rezerwami.
Struktura pasyww bilansu:
A. Kapitaþ wþasny
B. ZobowiĢzania i rezerwy na
zobowiĢzania
MoŇna wyrŇnię dwa cele dla ktrych sporzĢdza siħ bilans. Pierwszy, to cel sprawozdawczy czyli opis sytuacji na
pewien moment w przeszþoĻci. Bilans jest czħĻciĢ sprawozdania finansowego. Na niektre jednostki a w
szczeglnoĻci majĢce siedzibħ lub miejsce sprawowania zarzĢdu na terytorium RP:
- spþki handlowe,
- spþki cywilne,
- inne osoby prawne z wyjĢtkiem NBP i Skarbu Paıstwa oraz
- osoby fizyczne i spþki cywilne osb fizycznych o przychodach netto za poprzedni rok obrotowy o
rwnowartoĻci zþotowej co najmniej 800 000 EUR
ustawa o rachunkowoĻci nakþada obowiĢzek sporzĢdzenia w ĻciĻle okreĻlonych momentach sprawozdania
finansowego.
Niektre z tych jednostek, takie ktre nie osiĢgnħþy dwch z nastħpujĢcych trzech wielkoĻci:
- zatrudnienie nie wiħcej niŇ 50 osb
- suma aktyww nie wiħcej niŇ rwnowartoĻę zþotowĢ 2 mln EUR
- przychody netto nie wiħcej niŇ rwnowartoĻę zþotowĢ 4 mln EUR
mogĢ sporzĢdzaę sprawozdanie w formie uproszczonej [pozycje schematu bilansu oznaczone duŇymi literami i
cyframi rzymskimi].
Natomiast wszystkie:
- banki,
- zakþady ubezpieczeı,
- jednostki dziaþajĢce na podstawie przepisw o publicznym obrocie papierami wartoĻciowymi i funduszach
powierniczych oraz o funduszach inwestycyjnych i funduszach emerytalnych oraz
- spþki akcyjne,
majĢ obowiĢzek nie tylko sporzĢdzania ale i poddania badaniu i ogþaszania sprawozdania finansowego.
Pozostaþe jednostki majĢ obowiĢzek badania i ogþaszania sprawozdania finansowego a wiħc i bilansu, ktry jest
jego czħĻciĢ tylko wtedy gdy speþniajĢ dwa z trzech warunkw:
·
zatrudnienie wiħksze niŇ 50 osb
·
suma aktyww co najmniej rwnowartoĻę 2.5 mln EUR
·
przychody netto co najmniej rwnowartoĻę 5 mln EUR.
Struktura sprawozdania finansowego jest nastħpujĢca:
- wprowadzenie
- bilans
- rachunek zyskw i strat
- zestawienie zmian w kapitale wþasnym
- rachunek przepþyww pieniħŇnych
- dodatkowe informacje i objaĻnienia.
Za najwaŇniejszĢ czħĻę Wprowadzenia uznaę naleŇy wskazanie czy sprawozdanie finansowe zostaþo sporzĢdzone
przy zaþoŇeniu kontynuowania dziaþalnoĻci w dajĢcej siħ przewidzieę przyszþoĻci oraz czy nie istniejĢ okolicznoĻci
wskazujĢce na zagroŇenie kontynuowania tej dziaþalnoĻci.
JeĻli zaþoŇenie o kontynuacji dziaþalnoĻci nie byþo uzasadnione lub teŇ istniaþy zagroŇenia kontynuowania
dziaþalnoĻci, to zasadniczo odmienne od rutynowego musi byę podejĻcie do wyceny aktyww i rezerw na
zobowiĢzania.
Dodatkowe informacje i objaĻnienia majĢ na celu przybliŇenie zewnħtrznemu uŇytkownikowi informacji zawartej
w sprawozdaniu finansowym, jej zdezegregowanie i pokazanie jakie zdarzenia w czasie miħdzy kolejnymi dniami
bilansowymi, poczĢtkiem i koıcem roku obrotowego, doprowadziþy do uksztaþtowania siħ poszczeglnych
wielkoĻci na danym poziomie. Dla jednostek poza bankami i zakþadami ubezpieczeı jest tu rwnieŇ miejsce na
przedstawienie aktyww i pasyww pozabilansowych. CzħĻę "Dodatkowe informacje o objaĻnienia "zawierajĢ w
szczeglnoĻci:
- szczegþowe zmiany w okresie od daty poprzedniego bilansu aktyww trwaþych,
- zmiany odpisw aktualizujĢcych wartoĻę Ļrodkw trwaþych, zapasw i naleŇnoĻci,
- istotne pozycje rozliczeı miħdzyokresowych czynnych,
- strukturħ wþasnoĻci kapitaþu podstawowego oraz zmiany w kapitale zapasowym i rezerwowym,
- zmiany stanu rezerw (cele utworzenia, zwiħkszenia, wykorzystania, rozwiĢzania),
- propozycje podziaþu zysku lub pokrycia straty,
- podziaþ zobowiĢzaı dþugoterminowych wedþug przewidywanego umowĢ okresu spþaty:
do 1 roku
1 do 3 lat
3 do 5 lat
powyŇej 5 lat
- wykaz zobowiĢzaı zabezpieczonych na majĢtku firmy,
- wykaz zobowiĢzaı warunkowych ( m.in. gwarancje, porħczenia, rwnieŇ wekslowe)
- strukturħ rzeczowĢ i terytorialnĢ przychodw netto,
- rozliczenie gþwnych pozycji rŇniĢcych podstawħ opodatkowania i wynik finansowy,
- koszty wytworzenia produktw na wþasne potrzeby,
- wyjaĻnienie przyczyn rozbieŇnoĻci pozycji bilansowych i pozycji przepþyww Ļrodkw pieniħŇnych,
- wynagrodzenia osb wchodzĢcych w skþad organw zarzĢdzajĢcych i nadzorujĢcych.
Drugi cel sporzĢdzania bilansu to potrzeby planistyczne, sporzĢdzenie projekcji wpþywu zamierzonych i losowych
zdarzeı na pozycjħ finansowĢ spþki w rŇnych momentach w przyszþoĻci.
Bilans jest czħĻciĢ sprawozdania finansowego i jest czħĻciĢ planu finansowego. Jako czħĻę sprawozdania
finansowego struktura bilansu i stopieı jego szczegþowoĻci jest ĻciĻle okreĻlony ustawĢ o rachunkowoĻci.
Bilans jako czeĻę planu finansowego, jako na przykþad zaþĢcznik do biznes planu, wystħpuje w postaci jakĢ
sporzĢdzajĢcy uwaŇa za wþaĻciwĢ. W tym zakresie nie ma regulacji czy zwyczaju co do struktury bilansu czy
jego szczegþowoĻci. Decyduje cel sporzĢdzajĢcego bilans i oczekiwanie adresata planu finansowego.
Aktywa i pasywa sĢ przedstawiane na ostatni dzieı roku obrotowego do ktrego naleŇy dzieı na ktry sporzĢdza
siħ bilans i ostatni dzieı poprzedniego roku obrotowego. Tym samym w kaŇdym bilansie mamy w istocie dwa
bilanse, aktualny i ten wczeĻniejszy o jeden rok obrotowy. Pozwala to ustalię pewne istotne zwiĢzki miħdzy
poszczeglnymi czħĻciami sprawozdania finansowego a zwþaszcza przepþywami pieniħŇnymi i bilansem.
Rok obrotowy to rok kalendarzowy lub inny 12 miesiħczny okres, stosowany rwnieŇ do celw podatkowych. W
przypadku zmiany roku obrotowego z kalendarzowego na inny 12 miesiħczny okres lub teŇ rozpoczħcia
dziaþalnoĻci w drugiej poþowie przyjħtego roku obrotowego, pierwszy rok obrotowy moŇe byę dþuŇszy niŇ 12
miesiħcy.
Przedsiħbiorstwa majĢ peþnĢ swobodħ wybrania 12 miesiħcznego okresu jako roku obrotowego. Wybr
odpowiedniego okresu ma czasami istotne znaczenie, zwþaszcza wtedy gdy wyniki finansowe silnie obciĢŇone
sezonowoĻciĢ. Jako przykþad moŇna podaę sytuacjħ gdy ádobry sezonÑ zaczyna siħ od czerwca i koıczy w
grudniu. JeĻli wyrazem zewnħtrznym takiej sezonowoĻci jest poziom wyniku finansowego netto, tak jak widzimy
w tabeli poniŇej, to wybr roku obrotowego decyduje czy firma wykazuje przez caþy okres zysk neto czy stratħ
netto.
MiesiĢc
roku obrotowego
I
II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Skumulowany
wynik finansowy
netto w mln zþ
(1.0
)
(2.0
)
(3.0
)
(4.0
)
(5.0
)
(5.5
)
(4.5
)
(3.5
)
(2.5
)
(1.5
)
(0.5
)
0
JeĻli rokiem obrotowym bħdzie rok kalendarzowy to przez caþy okres 12 miesiħcy firma bħdzie wykazywaþa stratħ
netto i dopiero w ostatnim miesiĢcu, w grudniu wykaŇe wynik dodatni, zero.
JeĻli natomiast rokiem obrotowym bħdzie okres lipiec-czerwiec to przez caþy 12 miesiħczny okres wykazywany
wynik bħdzie dodatni.
MiesiĢc
roku obrotowego
VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI
Skumulowany
wynik finansowy
netto w mln zþ
1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 5.5 4.5 3.5 2.5 1.5 0.5 0
Ma to istotne znaczenie dla stosunkw firmy z otoczeniem a zwþaszcza z dostawcami, kredytodawcami i
poŇyczkodawcami.
Wybr nie jest jednak sprawĢ prostĢ jeĻli wynik podatkowy pokrywa siħ z wynikiem rachunkowym. W
przykþadzie powyŇej w przypadku roku kalendarzowego firma bħdzie przez caþy okres wykazywaþa stratħ i nie
bħdzie pþaciþa zaliczek na podatek. W przypadku roku obrotowego lipiec-czerwiec powstanie obowiĢzek pþacenia
zaliczek na podatek, ktre dopiero po upþywie pewnego czasu bħdĢ jej zwrcone.
Mimo formalnego podziaþu pasyww na dwie grupy: fundusze wþasne i fundusze obce moŇna uznaę, Ňe pasywa
uszeregowane sĢ rwnieŇ wedþug terminu ich wymagalnoĻci: od tych o najbardziej odlegþym momencie
wymagalnoĻci do pozycji , ktrych termin wymagalnoĻci jest najbliŇszy.
Pod pojħciem wymagalnoĻę pozycji pasyww rozumiemy okres jaki pozostaþ do ich zapþaty.
Struktura czħĻci A. Pasyww "kapitaþ wþasny"
CzħĻę A pasyww "kapitaþ wþasny " to suma dziewiħciu skþadowych:
I. Kapitaþ podstawowy [wielkoĻę dodatnia]
II. NaleŇne wpþaty na kapitaþ podstawowy [wielkoĻę ujemna lub zerowa]
III. Udziaþy wþasne [wielkoĻę ujemna lub zerowa]
IV. Kapitaþ zapasowy [wielkoĻę dodatnia lub zerowa]
V. Kapitaþ z aktualizacji wyceny [wielkoĻę dodatnia lub zerowa]
VI. Kapitaþy rezerwowe [wielkoĻę dodatnia lub zerowa]
VII. Zysk (strata) z lat ubiegþych [wielkoĻę dodatnia zerowa lub ujemna]
VIII. Zysk (strata) netto [wielkoĻę ujemna dodatnia lub zerowa]
IX. Odpisy z zysku netto w ciĢgu roku obrotowego [wielkoĻę ujemna lub zerowa].
Kapitaþ wþasny jako suma skþadnikw ujemnych, dodatnich i zerowych moŇe wiħc na dany moment bilansowy
byę rwnieŇ ujemny, zerowy lub dodatni. ZaleŇy to od tego jakie skþadniki przewaŇajĢ, te ze znakiem plus czy te
ze znakiem minus. Kluczowy wpþyw na wielkoĻę kapitaþu wþasnego majĢ zmiany w czasie pozycji V, VII i VIII
kapitaþu wþasnego. JeĻli w tych pozycjach pojawiajĢ siħ na moment bilansowy wielkoĻci ujemne to mogĢ one
przewaŇyę dodatnioĻę pozostaþych czħĻci kapitaþu wþasnego czyniĢc go ujemnym. Proces ten moŇna odwrcię
jedynie pokrywajĢc straty dodatkowymi Ļrodkami wþasnymi.
Pojħcie kapitaþu podstawowego rŇni siħ zaleŇnie od formy prawnej przedsiħbiorstwa.
·
Spþki z ograniczonĢ odpowiedzialnoĻciĢ i spþki akcyjne;
W spþkach kapitaþowych [spþki z o.o. oraz S.A.] kapitaþ podstawowy nazywany jest "kapitaþem zakþadowym".
W spþce z o.o. kapitaþ zakþadowy wynosi co najmniej 50 tys. zþ, a w spþce akcyjnej co najmniej 500 tys. zþ.
W spþce z o.o. kapitaþ zakþadowy uchwalony musi byę wniesiony w 100%.
Przedsiħbiorstwo jednoosobowe osoby fizycznej jak i spþki cywilne osb fizycznych i/lub prawnych, nie sĢ
odrħbnymi od ich zaþoŇycieli podmiotami prawa. Przepisy nie wymagajĢ od zaþoŇycieli takich spþek
zgromadzenia okreĻlonego kapitaþu w celu rozpoczħcia dziaþalnoĻci. Przedsiħbiorstwa te nie posiadajĢ
wydzielonego naleŇĢcego do tych jednostek majĢtku, "kapitaþu wþasnego" przedsiħbiorstwa jednoosobowego
lub spþki cywilnej. Osoba fizyczna prowadzĢca dziaþalnoĻę gospodarczĢ na podstawie zgþoszenia do
ewidencji we wþaĻciwym urzħdzie gminy, jak i wsplnicy spþki cywilnej odpowiadajĢ za zobowiĢzania
przedsiħbiorstwa caþym osobistym majĢtkiem. ZaþoŇyciel jednoosobowego przedsiħbiorstwa jak i wsplnicy
spþki cywilnej, wnoszĢ do zakþadanego przedsiħbiorstwa wkþady ale nie sĢ one majĢtkiem spþki. W spþce
cywilnej sĢ one wsplnym majĢtkiem wsplnikw. Przedsiħbiorstwo jednoosobowe ani spþka cywilna nie sĢ
rwnieŇ podatnikami podatku dochodowego od osb fizycznych czy osb prawnych. PIT pþacĢ osoby
fizyczne wsplnicy spþki cywilnej. Natomiast jako jednostka organizacyjna przedsiħbiorstwo jest
pþatnikiemVAT.
MoŇna wiħc uznaę, Ňe w tej formie prawnej nie ma pojħcia "kapitaþ podstawowy" . Tak samo jest w przypadku
spþki jawnej.
·
W spþce akcyjnej kapitaþ zakþadowy uchwalony wnoszony wkþadami niepieniħŇnymi musi byę wniesiony w
caþoĻci a wnoszony w gotwce opþacony przynajmniej w 1/4 , jeĻli statut spþki nie okreĻla wyŇszego procentu
wpþaty. StĢd, jeĻli niecaþy kapitaþ zakþadowy zostaþ wniesiony wystħpuje ujemna wielkoĻę:
naleŇne wpþaty na kapitaþ podstawowy.
Pozycja III. Kapitaþw wþasnych : "Udziaþy (akcje) wþasne (wielkoĻę ujemna)
Zgodnie z art.362 KSH spþka nie moŇe nabywaę wyemitowanych przez niĢ akcji (to znaczy akcji wþasnych) ale
zakaz ten nie dotyczy w szczeglnoĻci nabycia:
- w celu zapobieŇenia powaŇnej szkodzie,
- w celu sprzedaŇy akcji pracownikom,
- w celu umorzenia,
- w drodze egzekucji celem zaspokojenia roszczeı.
W przypadku gdy akcje wþasne zostajĢ nabyte stajĢ siħ ujemnĢ pozycjĢ III kapitaþu wþasnego i w ten sposb
pomniejszajĢ go dotĢd dopki pozostajĢ w pasywach spþki.
IV. Kapitaþ zapasowy i VI.Kapitaþy rezerwowe
Wyodrħbnienie kapitaþw zapasowych i rezerwowych jest tylko formalne. Kapitaþ zapasowy tworzy siħ w
szczeglnoĻci na pokrycie strat bilansowych. W spþce akcyjnej, na kapitaþ zapasowy wpþywa agio to jest
nadwyŇka ceny emisyjnej nad cenĢ nominalnĢ akcji oraz odpisy w wysokoĻci min. 8% zysku netto do
osiĢgniħcia poziomu kapitaþu zapasowego min. 1/3 kapitaþu zakþadowego.
Kapitaþy rezerwowe tworzy siħ na pokrycie konkretnych strat, w konkretnych przypadkach i w szczeglnoĻci strat
bilansowych oraz strat w kapitale zakþadowym gdy brakuje kapitaþu zapasowego na ich pokrycie.
Kapitaþ zakþadowy [podstawowy] jest wykazywany w pasywach w wysokoĻci okreĻlonej w umowie lub statucie i
wpisanej w rejestrze sĢdowym.
Wraz z pojawianiem siħ i wzrostem strat i braku ich pokrycia maleje do zera kapitaþ rezerwowy i zapasowy ale
kapitaþ zakþadowy pozostaje w wysokoĻci nominalnej, mimo Ňe fundusze wþasne stajĢ siħ ujemne gdy
zobowiĢzania stajĢ siħ wiħksze niŇ aktywa.
Pozycja V kapitaþu wþasnego "Kapitaþ z aktualizacji wyceny".
WpþywajĢce na pozycjħ finansowĢ jednostki zdarzenia moŇna podzielię na dwie kategorie.
Takie zdarzenia, ktre wpþywajĢ na fundusze wþasne przez przychody i koszty czyli przez wynik finansowy oraz
takie, ktre wpþywajĢ na wielkoĻę funduszy wþasnych nie poprzez przychody i koszty a wiħc wynik finansowy
tylko przez kapitaþ z aktualizacji wyceny jako jednĢ ze skþadowych, obok wyniku finansowego, kapitaþu wþasnego.
Wzrost wartoĻci w wyniku przeszacowania inwestycji zaliczonych do aktyww trwaþych [na przykþad z powodu
wzrostu wartoĻci lub wzrostu kursu walutowego] odnosi siħ na kapitaþ z aktualizacji wyceny i podobnie spadek
wartoĻci inwestycji trwaþych uprzednio przeszacowanych do wysokoĻci kwoty przeszacowania zmniejsza kapitaþ z
aktualizacji wyceny. Pozostaþe zmiany wartoĻci w wyniku przeszacowania zwiħkszajĢ koszty.
Pozycja VII "Zysk (strata) z lat ubiegþych" to suma nie podzielonych zyskw z lat ubiegþych lub nie pokrytych
strat. Pozycja ta moŇe wiħc byę dodatnia lub ujemna. JeĻli wystĢpiþa per saldo strata i nie zostaþa pokryta, to
pomniejsza ona fundusze wþasne.
JeĻli suma pozycji II-IX czħĻci A pasyww jest ujemna ale nie wiħksza niŇ fundusz podstawowy [w spþkach z
o.o. i akcyjnych kapitaþ zakþadowy]wystħpuje strata w funduszu podstawowym a kapitaþ wþasny jest niŇszy niŇ
podstawowy.
Przykþady spþek gieþdowych ze stratami w kapitale zakþadowym [w mln zþ , na 30.06.2000r.]
Tab.1
Nazwa
spþki
Kapitaþ
wþasny
Kapitaþ
zakþadowy
Strata w kapitale
zakþadowym
Tonsil SA
5.7
15.5
15.5- 5.7 = 9.8
Swarzħdz SA
16.1
23.8
23.8-16.1 = 7.7
Oborniki SA 29.0 34.5 34.5-29.0 = 5.5
Bytom SA 6.5 7.5 7.5- 6.5 = 1.0
Tak wiħc spþka Tonsil wykazuje w swoim bilansie kapitaþ zakþadowy w wartoĻci nominalnej 15.5 mln zþ ale
kapitaþ wþasny czyli suma pozycji I-IX a wiħc wĻrd nich i pozycji kapitaþ zakþadowy "+15.5 mln zþ" jest
znacznie mniejsza i wynosi 5.7mln zþ czyli mniej niŇ 37% kapitaþu zakþadowego. Nie pokryte straty na datħ
bilansu powodujĢ, Ňe strata w kapitale zakþadowym siħga w przypadku tej spþki 63% jego zarejestrowanej
wartoĻci. Nieco niŇsze straty w kapitale zakþadowym wykazujĢ pozostaþe spþki z tabeli powyŇej.
Jakie rozmiary moŇe przybraę suma strat bilansowych z lat ubiegþych?
JeĻli przepisy prawa nie dyscyplinujĢ firmy [w sensie groŇĢ jej sankcje aŇ do cofniħcie zezwolenie na dziaþalnoĻę
jak na przykþad w przypadku bankw czy zakþadw ubezpieczeı] w zakresie relatywnego poziomu funduszy
wþasnych, to nie ma granic na poziom ujemnoĻci "funduszy wþasnych", wystarczy bowiem co roku uchwalaę, Ňe
strata bħdzie pokryta z zyskw lat nastħpnych .
Tab.2
Przykþady ujemnych kapitaþw wþasnych spþek gieþdowych [d
ane w mln zþ na 30.06.2000r.]:
Nazwa
spþki
Kapitaþ
wþasny
Kapitaþ
zakþadowy
Suma
pasyww
Animex SA
-20.3
49.3
301.6
Apexim SA
-56.0
4.0
101.1
BetonstalSA
-44.9
15.2
101.7
EBI SA
-1.0
6.2
34.8
Espbepe SA -51.6 10.7 47.9
OdlewnieSA -3.6 11.8 44.1
W tabeli 2 powyŇej mamy przykþady spþek gieþdowych, w ktrych zakumulowane straty przekroczyþy juŇ poziom
ich kapitaþw zakþadowych a wiec kapitaþy wþasne sĢ ujemne. Rekordowy poziom jest w przypadku Espbepe
gdzie kapitaþ wþasny wynosi minus 51.6 mln zþ, co przy sumie aktyww 47.9 mln zþ oznacza, Ňe zobowiĢzania sĢ
ponad dwa razy wiħksze niŇ aktywa [(51.6+47.9):47.9= 2.08].
Jedynym ograniczeniem w spþce z o.o. i spþce akcyjnej niebankowej i nieubezpieczeniowej jest ustawowy
obowiĢzek podjħcia uchwaþy o dalszym istnieniu spþki, jeĻli bilans wykaŇe stratħ przewyŇszajĢcĢ sumħ kapitaþw
zapasowego i rezerwowego oraz 1/3 kapitaþu zakþadowego w spþce akcyjnej i 1/2 w spþce z o.o. : "...zarzĢd
obowiĢzany jest niezwþocznie zwoþaę walne zgromadzenie celem powziħcia uchwaþy dotyczĢcej dalszego istnienia
spþki"[art. 233 i 397 KSH].
Natomiast tam, gdzie sĢ ustawowe minima na fundusze wþasne [np. banki, zakþady ubezpieczeniowe] instytucje
nadzoru sĢ zobowiĢzane do zapewniania speþniania minimalnych wymagaı co do funduszy wþasnych pod groŅbĢ
likwidacji firmy.
Pozycja VIII "Zysk (strata) netto.
Wynik finansowy roku obrotowego jest wykazywany jako czħĻę kapitaþu wþasnego lub jego pomniejszenie
(strata) do czasu aŇ akcjonariusze lub udziaþowcy podzielĢ go lub przeznaczĢ na powiħkszenie na przykþad
funduszu zapasowego i funduszy rezerwowych lub pokryjĢ stratħ funduszem rezerwowym. JeĻli wynik zostanie
zatrzymany to powiħkszy lub pomniejszy (strata) pozycjħ VII "zyski z lat ubiegþych".
Kapitaþ wþasny moŇna rwnieŇ wyrazię jako rŇnicħ aktyww i zobowiĢzaı. JeŇeli aktywa sĢ wiħksze niŇ
zobowiĢzania to nadwyŇka ta stanowi wþaĻnie kapitaþ wþasny i jest nazywana aktywami netto lub wartoĻciĢ netto
.
JeĻli zobowiĢzania sĢ wiħksze niŇ aktywa to fundusz wþasny jest ujemny rwny nadwyŇce zobowiĢzaı nad
aktywami czyli aktywa netto i wartoĻę netto sĢ ujemne.
Kapitaþy podstawowe i zapasowe w innych formach organizacyjnych:
·
przedsiħbiorstwa paıstwowe
Kapitaþ podstawowy:
- fundusz zaþoŇycielski czyli to w co firma zostaþa wyposaŇona przy jej zakþadaniu
kapitaþ zapasowy:
- fundusz przedsiħbiorstwa, to sĢ Ļrodki wþasne nagromadzone w czasie dziaþalnoĻci przedsiħbiorstwa;
·
spþdzielnie
Kapitaþ podstawowy:
- Fundusz udziaþowy powstaþy z wkþadw pieniħŇnych i rzeczowych wniesionych przez czþonkw;
Kapitaþ zapasowy:
- Fundusz zasobowy powstaþy z nadwyŇek bilansowych przekazanych na ten fundusz w okresie istnienia
spþdzielni, wpisowych i innych wpþat
Struktura czħĻci B. pasyww;: "ZobowiĢzania i rezerwy na zobowiĢzania":
Rezerwy na zobowiĢzania
ZobowiĢzania dþugoterminowe
ZobowiĢzania krtkoterminowe
Rozliczenia miħdzyokresowe przychodw
Ze wzglħdu na sposb ujmowania w bilansie zobowiĢzania moŇna podzielię na trzy kategorie:
- zobowiĢzania pewne
- zobowiĢzania prawdopodobne
- zobowiĢzania warunkowe
ZobowiĢzanie pewne to wynikajĢcy z przeszþych zdarzeı obowiĢzek wykonania Ļwiadczeı o okreĻlonej wartoĻci
w okreĻlonym czasie, ktre spowodujĢ wykorzystanie posiadanych lub przyszþych aktyww jednostki.
ZobowiĢzania prawdopodobne jest to takie zobowiĢzanie, ktre nie jest pewne co do terminu lub kwoty ale
prawdopodobieıstwo koniecznoĻci wykorzystania posiadanych lub przyszþych aktyww jest wiħksze niŇ 50%.
ZobowiĢzanie warunkowe to obowiĢzek wykonania Ļwiadczeı, ktrych powstanie jest uzaleŇnione od zaistnienia
okreĻlonych zdarzeı. ZobowiĢzania warunkowe nie sĢ czħĻciĢ pasyww. WystħpujĢ czħĻciowo jako wielkoĻci
pozabilansowe w bilansach bankw i zakþadw ubezpieczeı oraz w informacjach i objaĻnieniach w pozostaþych
jednostkach.
Na wiarygodnie oszacowanĢ kwotħ zobowiĢzaı prawdopodobnych tworzy siħ rezerwy. Czyli rezerwy to
zobowiĢzania [ciĢŇy istniejĢcy obowiĢzek wynikajĢcy ze zdarzeı przeszþych], ktrych termin wymagalnoĻci lub
kwota nie sĢ pewne. Z bilansowego punktu widzenia rezerwy sĢ wiħc rwnorzħdne zobowiĢzaniom.
Rezerwy na zobowiĢzania dzielĢ siħ na dwie grupy :
·
rezerwy z tytuþu odroczonego podatku dochodowego
·
pozostaþe rezerwy
w podziale na dþugoterminowe [wymagalnoĻę powyŇej 12 miesiħcy] i krtkoterminowe [wymagalnoĻę do 12
miesiħcy].
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

fotocafe.xlx.pl