potrzeba szkolen, BHP
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
1
POTRZEBA SZKOLEŃ W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA
Praca przy ciekłym metalu zawsze była i jest niebezpieczna. W przeszłości wysokie
temperatury , hałas i dym będący efektem spalania w piecach płomieniowych
ustawicznie przypominały odlewnikom o zagrożeniach w odlewni.
W dzisiejszej dobie, przy wysoko wydajnych piecach indukcyjnych , warunki pracy
W odlewniach uległy znaczącej poprawie ponieważ jest ciszej, czyściej i chłodniej.
Tym nie mniej jednak pozostają zagrożenia wynikające z samej ekspozycji na ciekłe
metale .
Celem tego szkolenia jest uświadomienie pracowników odlewni
W zakresie środków bezpieczeństwa, które muszą być przestrzegane przy
pracy z ciekłym metalem dla ratowania zdrowia a często życia.
PROGRAM BEZPIECZEŃSTWA
Dzięki piecom indukcyjnym współczesne odlewnie są bezpieczne i wydajne
Jak nigdy wcześniej w historii. Wypadki za sprawą samego pieca indukcyjnego są
niezwykle rzadkie. Ze smutkiem należy skonstatować ,że wiele okaleczeń i śmierci
o których czytamy w raportach powypadkowych , można było uniknąć stosując
choćby zasady zdrowego rozsądku.
Mamy za cel uświadomienie każdego pracownika huty czy odlewni o zagrożeniach
wynikających z pracy przy topieniu metali.
BĄDŹ ŚWIADOMY ZAGROŻEN W ODLEWNI INDUKCYJNEJ
Raporty dot. wypadków w odlewnictwie wskazują ,że większość ma jedną z niżej
wymienionych przyczyn
1. wprowadzenie mokrego lub wilgotnego metalu do kąpieli metalowej
co skutkuje eksplozją typu woda/metal
2. błędy operatorskie przy monitorowaniu temperatury, pobieraniu próbek lub
dodawaniu związków stopowych, co powoduje rozpryski kąpieli metalowej
3. zrzut dużych porcji materiału wsadowego do kąpieli , co powoduje rozpryski
ciekłego metalu
4. nieuważne ładowanie prowadzące do zjawiska zawisania wsadu
5. przekroczenie linii bezpieczeństwa i niezachowanie bezpiecznej odległości
stwarzające sytuacje pułapkowe
6. kontakt z przewodnikami prądu elektrycznego , przeciążenie włącznika
blokady bezpieczeństwa lub kontakt z niecałkowicie rozładowanym
kondensatorem, które są przyczyną wstrząsu elektrycznego lub śmiertelnego
porażenia prądem
W niniejszym szkoleniu skupimy się na tym co możemy zrobić aby ochronić siebie i
współpracowników przed wyżej wymienionymi oraz innymi czynnikami ryzyka.
TOPIENIE INDUKCYJNE
Piece płomieniowe i piece indukcyjne wytwarzają wysokie temperatury na dwa
odmienne sposoby. W płomieniowym, ciepło powstaje ze spalania paliwa takiego jak
koks, gaz czy olej. W wyniku spalania paliwa temperatura wewnątrz pieca wzrasta
2
do poziomu wyższego niż temperatura topnienia materiału wsadowego w nim
umieszczonego. Powoduje to rozgrzanie powierzchni materiału wsadowego,
a następnie jego topienie.
W piecach indukcyjnych ciepło wytwarzane jest w sposób czysty, bez spalania.
Zmienny prąd elektryczny z indukcyjnego urządzenia zasilającego przepływa do
pieca i przez cewkę w postaci miedzianego tunelu . Powstaje wówczas pole
elektromagnetyczne, które przenika przez ogniotrwałe poszycie pieca do
przewodzącego materiału wsadowego umieszczonego w jego wnętrzu. Wzbudzony
prąd płynie przez materiał wsadowy wytwarzając wysoką temperaturę i powodując
jego topienie . Topienie indukcyjne polega na bezpośrednim nagrzewaniu samego
wsadu a nie pieca ( chociaż piec może ulec nagrzaniu stwarzając zagrożenie
poparzenia).
2 rodzaje pieców indukcyjnych : bezrdzeniowe i tunelowe.
ROZPRYSKI CIEKŁEGO METALU
najbardziej oczywiste zagrożenie w odlewniach
Mokre materiały wsadowe to najpoważniejsze zagrożenie we wszystkich
odlewniach.
Kiedy ciekły metal wejdzie w kontakt wodą, wilgocią lub zawierającym wodę
materiałem , woda momentalnie zamienia się w parę powiększając swoją objętość
1600 razy i powodując gwałtowną eksplozję.
Bez wcześniejszych sygnałów
ostrzegawczych piec gwałtownie wyrzuca ciekły metal i kawałki rozgrzanego
metalu stałego stwarzając zagrożenie dla pracujących tam ludzi, samego
pieca, wyposażenia i pomieszczeń.
Eksplozja typu woda /metal może mieć miejsce w każdego rodzaju odlewni , ale jej
Skutki dla odlewni indukcyjnej mogą być poważniejsze , powstaje bowiem ryzyko
dalszych eksplozji w wyniku kontaktu ciekłego metalu z wodą pochodzącą z
uszkodzonego eksplozją systemu chłodzenia pieca.
Przyczyną eksplozji nie musi być ciekły metal we wnętrzu pieca, ale np. zawierające
wodę ,zaplombowane beczki metalowe , kontenery lub obustronnie zamknięte
przewody rurowe , które załadowano do pustego ale rozgrzanego pieca. W takim
przypadku siła eksplozji wyrzuci załadowany wsad I najprawdopodobniej spowoduje
uszkodzenie poszycia pieca.
Gwałtowana i trudna do przewidzenia natura eksplozji typu woda/metal
sprawia, że noszenie ubrań ochronnych w odlewniach jest absolutnym
nakazem , gdyż może zapobiec powodującym kalectwo lub śmierć
poparzeniom.
Usuwanie wilgoci z materiałów wtórnych
W odlewniach, gdzie w większości przetapia się złom, mokry materiał wsadowy
stanowi najpoważniejszy problem. Niektóre z odlewni starają się zapobiegać
eksplozjom typu woda/ metal przechowując złom pod dachem przez co najmniej
3
dobę , a następnie skrupulatnie sprawdzając złomowane zamknięte pojemniki pod
kątem pozostałości wilgoci.
Jednak najbezpieczniejszym z możliwych rozwiązaniem , które stosowane jest w
coraz większej liczbie odlewni , jest zdalna obsługa załadunku materiału wsadowego
, który wcześniej poddano osuszaniu i podgrzaniu.
Zdalne operowanie materiałem wsadowym pozwala operatorowi pozostać w
bezpiecznej odległości od pieca lub za ekranem ochronnym podczas
ładowania wsadu. Uprzednie poddanie materiału wsadowego osuszaniu i
podgrzewaniu służy maksymalnie dokładnemu usunięciu z niego śladów wody
i wilgoci.
Zamknięte kontenery
Łatwe do przeoczenia zagrożenie stanowią zaplombowane kontenery i zamknięte
z obu stron przewody rurowe. Jest rzeczą oczywistą ,że pojemniki zawierające palne
ciecze lub ich opary eksplodują długo wcześniej zanim stopieniu ulegnie sam
pojemnik.
Podgrzewanie szczelnie zamkniętych pojemników nie jest dobrym sposobem
pozbywania się wilgoci; podgrzewany pojemnik z pewnością eksploduje wewnątrz
Systemu podgrzewającego.
Złom w postaci zamkniętych pojemników nie może pod żadnym pozorem być
umieszczany w piecu lub podgrzewaczu.
Ewidentnie puste, zamknięte kontenery
i pojemniki , wbrew pozorom, są równie niebezpieczne
. Nawet jeśli nie zawierają
palnych płynów , zawarte w ich wnętrzu powietrze gwałtownie zwiększa objętość w
Wysokiej temperaturze. Wytworzone ciśnienie może rozszczelnić pojemnik , a siła
Wydobywającego się zeń powietrza wyrzuci rozgrzany złom z pieca. Wyrzucany
złom może też uszkodzić poszycie pieca.
Tak więc w przypadku pojemników zamkniętych jedynym środkiem zaradczym
może być czujność operatora.
Inne zagrożenia
Zimny materiał wsadowy i narzędzia albo łatwo rozczłonkowujące się materiały
stanowią szczególne zagrożenie dla pieca indukcyjnego i obsługującego go
personelu , ponieważ mogą zawierać cienka warstwę wilgoci powierzchniowej lub
wilgoć zaabsorbowaną . W momencie zetknięcia z ciekłym metalem w piecu , wilgoć
zamienia się w parę i powoduje rozpryski metalu. Właściwe ubranie , ochrona
Oczu i twarzy są zazwyczaj wystarczającym zabezpieczeniem operatora.
Podgrzewanie wsadu i narzędzi zapobiega występowaniu rozprysków i
towarzyszącego im ryzyka poparzeń.
W odlewniach żelaza największe ryzyko powstawanie rozprysków pojawia się
W końcowej fazie topienia w momencie dodawania stopów żelaza lub zanurzenia
4
Narzędzi w kąpieli. Stopy żelaza mogą absorbować wilgoć z otoczenia. Na
powierzchni czerpaków do pobierania prób , pogrzebaczy osadza się cieniutka
warstwa skondensowanej wilgoci.
Przestrzeganie zaleceń , mających na celu zapobieżenie kumulowaniu się wilgoci a
dot. magazynowania materiałów stopowych oraz podgrzewania narzędzi przed
użyciem pozwoli na znaczące ograniczenie ryzyka powstawania rozprysków.
W odlewniach metali nieżelaznych , rozpryski mogą towarzyszyć wprowadzaniu do
kąpieli bloków metalu, kiedy skondensowana na ich powierzchni wilgoć wchodzi w
kontakt z ciekłym metalem. Najlepiej jest umieszczać bloki metalu w pustym piecu
lub na szczycie innych materiałów stałych.
Bloki dodawane do kąpieli metalowej powinny być uprzednio podgrzane lub zdalnie
wprowadzane do pieca .
Całkowite wyeliminowanie wilgoci z atmosfery jest niemożliwe i zawsze istnieć
będzie zjawisko kondensacji wilgoci , a zatem i ryzyko rozprysków. Zjawisko
Kondensacji i absorpcji wilgoci ma tendencję do nasilania się w okresie między
wytopami. Toteż największe ryzyko wstępowania rozprysków występuje przy
ponownym uruchomianiu wytopu tj. na początku tygodnia, dnia lub po wygaszeniu
pieca do konserwacji. Wydłużenie czasu wytopu inicjującego , po każdej przerwie,
Może być pomocne w ograniczeniu ryzyka rozprysków.
Materiał złomowy odlewany odśrodkowo
Ładowanie pieca wsadem złomowym odlewanym odśrodkowo wymaga specjalnego
postępowania . W piecach indukcyjnych najlepiej jest w ogóle unikać tego rodzaju
Wsadów. Zagrożenie tkwi w tym, że walec złomowy może składać się z ciągliwego
rdzenia otoczonego łamliwą warstwą zewnętrzną. Różna rozszerzalność cieplna
może spowodować ,że materiał zewnętrzny eksplozyjnie oderwie się od rdzenia
uszkadzając urządzenia i kalecząc ludzi. Jeśli zachodzi konieczność topienia
walca należy go rozkawałkować przed umieszczeniem w piecu.
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY ROZPRYSKÓW METALU I WYBUCHÓW PIECA
1. Mokry lub wilgotny materiał wsadowy
2. opuszczanie ciężkich materiałów wsadowych do kąpieli metalowej
3. mokre lub wilgotne narzędzia i dodatki
4. złom w postaci zamkniętych pojemników i odlewanych odśrodkowo
walców
NAJWAŻNIEJSZE SPOSOBY ZABEZPIECZENIA PRZED ROZPRYSKAMI
CIEKLEGO METALU I WYBUCHAMI PIECA
1. Ubranie i sprzęt ochrony indywidualnej
2. systemy osuszania i podgrzewania złomu
3. zdalny za ładunek pieca
SYSTEMY ZAŁADUNKU I PODGRZEWANIA W WALCE Z ROZPRYSKAMI
5
Wiele poważnych wypadków w odlewnictwie ma miejsce w momencie załadunku
pieca , kiedy operator znajduje się w bezpośredniej bliskości ciekłego metalu.
Ryzyko powstawania rozprysków w wyniku dodawania dużych porcji złomu i
eksplozji metal/woda wywoływanych przez skondensowaną wilgoć na złomie, można
znacząco ograniczyć dzięki procedurom osuszania i podgrzewania , a także
zdalnemu załadunkowi pieca.
Metody te nie eliminują jednak ryzyka związanego z pozostałościami płynów w
pojemnikach np. pozostałości oleju w puszkach. Użycie tego typu materiałów
wymaga ich wcześniejszego rozdrobnienia.
Osuszanie / podgrzewanie
złomu odbywa się w tunelu ogniowym zasilanym
gazem lub olejem opałowym i ma na celu zminimalizowanie ilości wilgoci ,która w
kontakcie z kąpielą stwarza ryzyko eksplozji typu woda/metal. Dodatkowo ,
wypaleniu ulegają różnego rodzaju zanieczyszczenia (kurz, oleje ,rdza) dzięki czemu
wsad jest czystszy i jego stopienie wymaga mniejszej ilości energii.
Systemy załadunku
to podajniki taśmowe, wibracyjne , kubełkowe oraz zrzutnie.
Wszystkie one znacząco podnoszą bezpieczeństwo ponieważ pozwalają na zdalny
załadunek pieca i zachowanie przez ludzi bezpiecznej odległości. Redukują one
również ryzyko uszkodzenia poszycia pieca w wyniku uderzeń o poszycie dużych
fragmentów wrzucanego materiału wsadowego.
Zastosowanie procedur osuszania i podgrzewania oraz zdalnego załadunku
Może znacząco ograniczyć wypadki związane z operacją załadunku pieca.
UBRANIE OCHRONNE MOŻE URATOWAĆ CI ŻYCIE
O ile pierwszą linią ochrony życia i zdrowia odlewnika jest bezpieczny osprzęt i
szkolenie, które nauczy go właściwych zachowań w codziennej praktyce jak i
chwili zagrożenia,
to ostatnią linią tej ochrony jest właściwe ubranie ochronne.
W wielu krajach , różne organizacje ustalające narodowe standardy opracowały
szczegółowe wytyczne odnośnie ubrań ochronnych dla przemysłu metalurgicznego.
Aktualnie organizacje te dążą do ujednolicenia podstawowych typów wyposażenia
W środki ochrony indywidualnej , zapewniających najskuteczniejsze zabezpieczenie
przed ciekłym metalem.
Wielu producentów i dystrybutorów odzieży ochronnej dysponuje bardzo
wyrafinowanymi wytycznymi ze strony przemysłu. Uzbrojeni w znajomość
najnowszych technologii w zakresie materiałów i produktów , mogą dostosować
swoją ofertę ubrań ochronnych do specyficznych potrzeb każdej odlewni.
W odlewniach stosuje się odzież ochronną podstawową i wtórną
ODZIEŻ OCHRONNA PODSTAWOWA
To ubranie wierzchnie , noszone na odzież ochronną wtórną , w sytuacjach
Znacznej ekspozycji na gorąco radiacyjne , ciekły metal, rozpryski i płomienie.
Jest ono zaprojektowane w sposób zapewniający jak najpełniejszą ochronę.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]