pokarmowy 3(1)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
!!WĽTROBA!!- największy gruczoł, 5% masy, 4 płaty.- we wnęce tętnica w., żyła wrotna, przewód w. wspólny.- krew odżywcza 25%, czynnociowa 75% (z wrotnej).- metabolizm subst. odżywczych, detoksykacja, wydzielanie, synteza białek krwi itp.- łšcznotkankowy zršb i mišższ z hepatocytów.- położona wewnštrzotrzewnowo.ZRĽB- tkanka łšczna dzieli na zrazy i zraziki (zršb), w tej tkance przebiegajš naczynia (triady), na preparatach zwane przestrzeniami bramnożółciowymiUNACZYNIENIE- 25% objętoci wyrzutowej serca przepływa przez wštrobę.- tętnica w. -> t. międzyzrazowe -> t. międzyzrazikowe -> n. włosowate otaczajšce przewody międzyzrazikowe (nieliczne t.mz łšczš się z sinusoidami). N.Włosowate -> sinusoidy -> ż. okołozrazikowe -> ż. międzyzrazikowe.MIĽŻSZ- hepatocyty 80% masy wštroby- ułożone w blaszki, po ich obu stronach sinusoidy.- sšsiednie hepatocyty łšczš się bokami, połšczenia typu neksus.HEPATOCYTY- wielocienne komórki, okršgłe jšdra.- jšdra poliploidalne lub podwójne.- poliploidyzacja ma zwišzek z przejciem na odżywianie per os noworodka.- kwasochłonna cytoplazma, dużo mitochondriów, które sš często wymieniane.- diktiosomy, aparaty Golgiego, obfite RE- dużo lizosomów, peroksysomów, rybosomy, ziarna glikogenu, barwniki żółciowe.- biegunowoć.- mikrokosmki na wolnej powierzchni, tam odbywa się wymiana substancji.- przestrzenie okołozatokowe Dissiego (poczštki naczyń limfatycznych) między ródbłonkiem sinusoidu a mikrokosmkami hepatocytu.- szczytowe powierzchnie wytwarzajš kanaliki żółciowe.CYTOFIZJOLOGIA HEPATOCYTÓW- udział w metabolizmie glukozy (synteza glikogenu, glikogenoliza, glukoneogeneza)- udział w metabolizmie lipidów (tworzenie, łšczenie lipidów z białkami VLDL, LDL, IDL, HDL i wydzielane do przestrzeni Dissiego. Lipidy mogš być rozkładane).- udział w metabolizmie białek (synteza i rozkład albuminy, protrombiny, fibrynogenu, haptoglobiny, hemopeksyny, transferryny, regulowanie stężenia w krwi i tkankach).- wydzielanie żółci (zasadowy, zielonożółty płyn, zaw. wodę, kw. żółciowe, elektrolity, bilirubinę, fosfolipidy, IgA, cholesterol etc., emulgowanie tłuszczu, kwasy żółciowe odzyskiwane prawie w całoci).- detoksykacja i unieczynnianie leków (w gładkiej ER [cytochrom P-450, dealkilacja, dehalogenacja, hydroksylacja] i peroksysomach [utlenianie katalazš]).- wytwarzanie hormonów i magazynowanie witamin (wydzielanie somatomedyn, czynnika erytropoetycznego, magazynowanie i w miarę potrzeb wydzielanie wit. A, D3, B2, B3, B4, B12, K).SINUSOIDY- duża rednica- ródbłonek z płaskich komórek, wytwarzajš pory o rednicy 100nm, łatwoć przechodzenia różnych czšsteczek do i z przestrzeni Dissiego.- brak blaszki podstawnej, wspierajš się na mikrokosmkach hepatocytów, oraz na sieci włókien siateczkowatych.- w cianie sinusoid, między kom. ródbłonka sš kom. Browicza-Kupfera (15-20% wszystkich kom. wštroby).a) makrofagi, nieregularna powierzchnia, brak połšczeń z kom. ródbłonka.b) zapobiega wewnštrznaczyniowemu krzepnięciu krwi, fagocytujš bakterie zapobiegajšc bakteriemii, kom. nowotworowe i kompleksy przeciwciała-antygeny, zużyte erytrocyty.- w przestrzeniach Dissiego lipocyty (kom. gromadzšce tłuszcz, gwiadziste), nie majš kontaktu z krwiš, magazynujš wit. A.PRZEWODY ŻÓŁCIOWE- kanaliki żółciowe -> kanaliki żółcionone Heringa -> kanaliki międzyzrazikowe -> przewód wštrobowy wspólny- żółcionone wysłane częciowo hepatocytami, częciowo komórkami nabłonkowymi. Międzyzrazikowe nabłonkiem jednowarstwowym szeciennym otoczonym warstwš tk. łšcznej wł.- większy kaliber ma jednowarstwowy walcowaty i w cianie miocyty gładkie.- p. wštrobowy wspólny + p. pęcherzykowy = p. żółciowy wspólny- wysłane nabłonkiem jednowarstwowym walcowaty, pod nabłonkiem tk. łšczna luna wł. (włókna sprężyste, fibroblasty i limfocyty), fałdy w błonie luzowej.- w wštrobowym wspólnym niepełna warstwa miocytów, we wspólnym wyrane 2 warstwy skona i okrężna.- zwieracze w pobliżu ujcia do dwunastnicy.ZRAZIKI WĽTROBY- zraziki anatomiczne, zraziki wrotne, gronka wštrobowe.a) anatomiczne: wielocienny, najczęciej szeciokštny, u człowieka niewyrane pasma tk. łšcznej wł., granice wyznaczane przez sšsiednie przestrzenie bramnożółciowe. W rodku zrazika żyła rodkowa.b) wrotne: w rodku przestrzeń bramnożółciowa, granice wytyczajš 3 sšsiednie żyły centralne.c) gronka wštrobowe: zgrupowanie hepatocytów wraz ze zrębem, naczyniami, kanalikami żółciowymi. O to żyła okołozrazikowa, granice wytyczane przez przestrzenie bramnożółciowe i żyły centralne. 3 strefy, im bliżej centrum tym lepiej ukrwione i odporne.UKŁAD LIMFATYCZNY I REGENERACJA WĽTROBY- naczynia limfatyczne małego kalibru tworzš sieć w tk. łšcznej okołozrazikowej (limfa z przestrzeni Dissiego). Większe naczynia limf. towarzyszš krwiononym.- nerwy niezmielinizowane z ukł. współczulnego i zmielinizowane z przywspółczulnego do miocytów cian naczyń. Brak nerwów w zrazikach.- regeneracja przez podziały mitotyczne 1:10000 hepatocytów.- po usunięciu fragmentu przyspieszenie podziałów.- zaburzenia podziału hepatocytów w stosunku do innych komórek, np. fibroblastów, może spowodować nadmiernš syntezę włókien kolagenowych, co prowadzi do marskoci.!!PĘCHERZYK ŻÓŁCIOWY!!- dno, trzon i szyjka przechodzšca w przewód pęcherzykowy. Pojemnoć 40-70ml.- ciana z błony luzowej (wytwarza fałdy zanikajšce po wypełnieniu żółciš), mięniowej i surowiczej (jej brak na pow. styku z wštrobš) z tk. łšcznej wł. zbitej.- wysłany nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym, jego kom. majš kwasochłonnš cytoplazmę, na wolnych powierzchniach mikrokosmki. Typowe komórki transportujšce jony sodu i chloru.- błona luz. wł.: liczne naczynia krwionone i limfatyczne.- w okolicy szyjki gruczoły cewkowo-pęcherzykowe, wydzielajšce luz.- miocyty gładkie w 3 warstwach: skona, okrężna i podłużna.- w miejscu styku z wštrobš przewody Luschki, podobne do przewodów gruczołowych, nie łšczš się ze wiatłem pęcherzyka, mogš uchodzić do wiatła przewodów żółciowych.- przechowuje wyprodukowanš w wštrobie i zagęszcza żółć (pompowanie jonów do przestrzeni międzykomórkowych -> hipertonia -> ucieczka wody)- kiedy w dwunastnicy pojawiajš się tłuszcze, kom. enteroendokrynowe wydzielajš cholecystokininę, powodujšcš rytmiczne skurcze cian pęcherzyka żółciowego.!!TRZUSTKA!!- gruczoł zewnštrz (główna masa) i wewnštrzwydzielniczy (zgrupowania kom. endokrynowych-wyspy Langerhansa, rozrzucone wród składników cz. zewnštrzwydzielniczej).CZĘĆ ZEWNĽTRZWYDZIELNICZA- pokryta tk. łšcznš wł., brak wyranej torebki. Wewnštrz trzustki pasma tk. łšcznej dzielš jš na płaty, te na płaciki. Tworzy się zršb (podtrzymuje naczynia) i mišższ (pęcherzyki wydzielnicze i przewody odprowadzajšce).- pęcherzyk wydzielniczy: budujš go typowe surowicze, duże pryzmatyczne komórki, okršgłe jšdra, zasadochłonna cytoplazma, obfite RE szorstkie, aparaty Golgiego, obecne mitochondria, liczne pęcherzyki wydzielnicze (ziarna zymogenu-zaw. proenzymy trzustki) . Obecne komórki ródpęcherzykowe (nabłonkowe poczštkowych częci przewodu wyprowadzajšcego).- proenzymy syntetyzowane w RE, modyfikowane w aparacie Golgiego. Wydzielina do wiatła pęcherzyka -> do przewodu wyprowadzajšcego (wstawki) -> p. międzypłacikowe -> p. międzypłatowe ->p. trzustkowy Wirsunga (do dwunastnicy). Istnieje też przewód Santoriniego.- wstawka wysłana nabł. jednowarstwowym szeciennym, większe nabł. jednowarstwowym walcowatym, zaw. komórki kubkowe i endokrynowe.- sok trzustkowy: zasadowy. Woda, elektrolity, enzymy (trypsyna, chymotrypsyna, amylaza, lipaza, elastaza, fosfolipaza, DNA-aza, RNA-aza). Wydzielanie pobudzane przez n.X oraz hormony wewnętrzne (sekretyna, pankreozymina, gastryna, VIP-pobudzenie wydzielania jonów węglanowych -> odczyn zas. -> aktywacja hormonów). Hamowanie przez somatostatynę.CZĘĆ WEWNĽTRZWYDZIELNICZA- wyspy trzustkowe (0,5-2mln, łšczna masa do 1g), zgrupowanie kom. endokrynowych, najliczniej w ogonie trzustki.- po zabarwieniu jasne, okršgłe struktury.- kom. endokrynowe należš do układu APUD, sš pochodzenia nerwowego, tworzš mišższ wysp. Sš komórki A, B, D, PP (główne) i nieliczne (P, EC, S, C) układu APUD.a) A: produkcja i wydzielanie glukagonu (29 aminokwasów, zwiększa st. glukozy, przyspiesza glikogenolizę, pobudza wydzielanie insuliny i somatostatyny. Wydzielanie pobudzane np. przez argininę i adrenalinę). Większe od kom. B, rozwinięta ER szorstkš, aparat Golgiego, dużo pęcherzyków wydzielniczych. 15% kom. wysp.b) B: do 70% masy wysp. Okršgłe, pęcherzykowate jšdra, obfita ER szorstka, aparat Golgiego, pęcherzyki wydzielnicze. Produkcja i wydzielanie insuliny (preproinsulina -> proinsulina -> po zapakowaniu i zmodyfikowaniu insulina jako kompleks z cynkiem w pęcherzykach, 51 aminokwasów, zmniejsza stężenie glukozy, synteza glikogenu).* czynnoć kom. B regulowana przez: stężenie glukozy, hormony osi jelitowo-insulinowej, aminokwasy i hormony, adrenalina (inhibitor).c) D: budowa jak A i B, 6% kom. endokrynowych. Wytwarzajš somatostatynę (14 aminokwasów, hamuje wydzielanie insuliny, glukagonu i somatotropiny).d) PP: budowa podobna, 1% kom. endokrynowych. Produkcja i wydzielanie polipeptydu trzustkowego (pobudza wytwarzanie HCl przez kom. okładzinowe oraz glikogenolizę).e) P, EC, S, C: podobne, nieliczne, układ APUD, wydzielanie i rozprowadzanie parakrynowe serotoniny, VIP i sekretyny.- w wyspach grzbietowych więcej kom. A, wszędzie dominujš B.- zršb wysp to tk. łšczna wł. luna, podtrzymujšca naczynia i kom. endokrynowe.- w zrębie zakończenia włókien nerwowych autonomicznych [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

fotocafe.xlx.pl