pnh scenariusze 1

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Scenariusze lekcji
Temat: CZAS W HISTORII
(zajêcia nr 1 wed³ug rozk³adu materia³u)
rodki dydaktyczne
podrêcznik z p³yt¹ CD (lekcja 1, ekran 2), s³owniki pojêæ historycznych, encyklopedia histo-
ryczna, ilustracje elementów charakterystycznych dla wybranych epok, np. Akropol, rycerz
redniowieczny, fragment Konstytucji 3 maja
Metody
praca z podrêcznikiem, praca w grupach, rozmowa nauczaj¹ca, burza mózgów
Uwaga wstêpna
Taki sam Materia³ pomocniczy nr 1.1. dla ka¿dej grupy; nale¿y skopiowaæ go wczeniej.
Przebieg zajêæ
1. Napisz na tablicy pojêcie: CHRONOLOGIA i zapytaj uczniów, co ono oznacza. Najtraf-
niejsze odpowiedzi zapisz na tablicy.
2. Poleæ przeczytanie informacji na ten temat w podrêczniku (s. 13) i zweryfikuj odpowiedzi
uczniów. Zwróæ uwagê na ród³os³ów tego pojêcia.
3. Zapytaj, jakie sposoby okrelania czasu znaj¹ i stosuj¹ uczniowie. Narysuj na tablicy o
chronologiczn¹ lub wykorzystaj materia³ z p³yty CD (lekcja 1). Powiedz, ¿e na tej osi nie
ma roku zerowego oraz ¿e p.n.e. numery wieków malej¹, a w n.e. rosn¹.
4. Poleæ uczniom przeczytanie Czy wiesz, ¿e z podrêcznika (s. 18) i zapoznanie siê
ze stosowanymi rachubami czasu.
5. Narysuj na tablicy schemat lub wykorzystaj materia³ z p³yty CD (lekcja 1, ekran 2,
zak³adka 2)
ERA
EPOKA
WIEK
ROK
6. Poleæ wyjanienie powy¿szych pojêæ na podstawie podrêcznika (s. 89).
7. Omów krótko zasady obliczania czasu (koniec i pocz¹tek ka¿dego wieku, oznaczenie,
który to wiek, zasady liczenia lat p.n.e. i n.e.), przyk³ady zapisz na tablicy.
8. Poka¿ uczniom ilustracje przedstawiaj¹ce: Akropol, rycerza, Konstytucjê 3 maja, i popro
o okrelenie, z jakiej epoki pochodz¹ bêdzie to wstêp do twojej pogadanki o periody-
zacji dziejów.
9. Poleæ uczniom, aby znaleli w podrêczniku cezury miêdzy epokami. Wybrani uczniowie
prezentuj¹ efekty swoich poszukiwañ.
10. Kolejn¹ czêæ lekcji powiêæ na æwiczenie omawianych zagadnieñ. Zorganizuj konkurs
klasowy. Podziel klasê na dru¿yny (mo¿esz zastosowaæ przypadkowy przydzia³ na grupy,
np. wg koloru oczu, pierwszej litery imienia itp.). Ka¿dej grupie rozdaj takie same pole-
cenia (Materia³ pomocniczy nr 1.1. koperty z zestawami pytañ dla trzech etapów
konkursu). Poinformuj uczniów, ¿e konkurs ma trzy etapy. Do kolejnego etapu przechodzi
dru¿yna, która bezb³êdnie odpowie na postawione pytania. Uczniowie mog¹ korzystaæ
138
tylko z wiadomoci zapamiêtanych na lekcji. Zwyciêzców nale¿y nagrodziæ ocen¹ bar-
dzo dobr¹.
11. Zadaj pracê domow¹ dla chêtnych i zainteresowanych chronologi¹: Popro, aby ucznio-
wie przeliczyli, wed³ug poznanych rachub czasu, daty: swoich urodzin, 2000 r., 2005 r.
Temat: PRZESTRZEÑ W HISTORII
(zajêcia nr 2 wed³ug rozk³adu materia³u)
rodki dydaktyczne
podrêcznik z p³yt¹ CD (lekcja 1), atlasy historyczne, s³owniki jêzyka polskiego, wspó³czesna
mapa Europy
Metody
rozmowa nauczaj¹ca, praca z podrêcznikiem, praca pod kierunkiem
Przebieg zajêæ
1. Powiedz, ¿e okrelaj¹c przestrzeñ, historyk korzysta z wielu pojêæ. Jednym z nich jest
region. Zapisz je na tablicy.
2. Rozdaj s³owniki i popro o odnalezienie has³a. Wybrany uczeñ g³ono odczytuje wszystkie
znaczenia has³a. Uczniowie zapisuj¹ je w zeszycie.
3. Zwróæ uwagê, ¿e pojêcie region jest u¿ywane w znaczeniu wê¿szym, np. region mazo-
wiecki i szerszym, np. region ba³kañski. Popro wybranego ucznia o wskazanie na
mapie podanych przyk³adów. Mo¿esz wykorzystaæ materia³ z p³yty CD.
4. Napisz na tablicy kolejne wa¿ne pojêcie: cywilizacja. Poleæ odnalezienie has³a w pod-
rêczniku na s. 10 i podanie przyk³adów opisanych tam cywilizacji (np. antycznej, chiñ-
skiej, minojskiej, staro¿ytnego Wschodu).
5. Zadaj uczniom pytanie: Co decyduje o przyznaniu miana cywilizacji danym spo³eczeñ-
stwom? Uczniowie odpowiadaj¹ na podstawie wiadomoci z podrêcznika ze s. 10.
6. Przejd do okrelenia pojêcia Europa w ci¹gu dziejów. Poleæ wykonanie æwiczeñ z map¹
z podrêcznika s.16. Po omówieniu æwiczeñ, zwróæ uwagê na wieloznacznoæ pojêcia
Europa, wynikaj¹c¹ z ró¿nych kryteriów, wed³ug których jest definiowana.
7. Poleæ, aby uczniowie ustalili kryteria, wed³ug których zmienia³o siê pojêcie Europy.
Potrzebne informacje uczniowie znajd¹ w podrêczniku na s. 10.
8. Praca domowa: Co z tego wynika? (podrêcznik, s. 17).
Temat: PRACA HISTORYKA
(zajêcia nr 3 wed³ug rozk³adu materia³u)
rodki dydaktyczne
podrêcznik z p³yt¹ CD (lekcja 1), plansza przedstawiaj¹ca podzia³ róde³ historycznych
(Materia³ pomocniczy nr 3.1.)
Metody
praca z podrêcznikiem, praca pod kierunkiem nauczyciela
139
Uwaga wstêpna
Poleæ, aby uczniowie przynieli na lekcjê fotografie i przedmioty codziennego u¿ytku
(np. ³y¿eczkê, widelec, banknot, bilet autobusowy, list)
Przebieg zajêæ
1. Opowiedz uczniom, na czym polega praca historyka. Podkrel, ¿e historyk powinien byæ
wszechstronny i korzystaæ z dorobku innych nauk, zwanych naukami pomocniczymi
historii. Powiedz, ¿e historyk poznaje przesz³oæ dziêki analizie róde³.
2. Rozwiñ planszê z podzia³em róde³ historycznych (Materia³ pomocniczy nr 3.1.) lub
przygotuj kopie dla uczniów. Mo¿esz równie¿ wykorzystaæ materia³ z p³yty CD (ekran
4). Omów podzia³ róde³ i zilustruj go odpowiednimi przyk³adami. Powiedz krótko, na
czym polega analiza róde³ historycznych.
3. Popro, aby uczniowie zakwalifikowali do odpowiednich róde³ przedmioty, które przy-
nieli ze sob¹. Niech ka¿dy uczeñ omówi na forum klasy przyniesiony przez siebie
materia³ ród³owy.
4. W celu uwiadomienia uczniom, na czym polega analiza róde³, poleæ wykonanie æwi-
czenia Warsztat historyka z podrêcznika ze s. 14 oraz analizê planu Tarnowa z podrêcz-
nika ze s. 12.
5. Omów pracê z uczniami na forum klasy.
6. Praca domowa: Jakie wnioski mog¹ wysun¹æ historycy na podstawie nazwy twojej ulicy,
dzielnicy czy miejscowoci? Popro o sporz¹dzenie notatki dla historyka.
Temat: POCHODZENIE CZ£OWIEKA
(zajêcia nr 4 wed³ug rozk³adu materia³u)
rodki dydaktyczne
podrêcznik z p³yt¹ CD (lekcja 2), atlasy historyczne, s³owniki jêzyka polskiego, szary papier,
flamastry
Metody
rozmowa nauczaj¹ca, praca w grupach
Przebieg zajêæ
1. Zapytaj uczniów, co wiedz¹ na temat pochodzenia cz³owieka. Usystematyzuj wiadomoci.
2. Napisz na tablicy dwa pojêcia: ewolucja i rewolucja.
3. Rozdaj s³owniki jêzyka polskiego i popro o odszukanie wyjanieñ podanych pojêæ.
4. Krótko omów pogl¹d na temat ewolucji cz³owieka, wyjanij okrelenie homo sapiens.
5. Poleæ uczniom, aby, na podstawie tekstów z podrêcznika Zbieracze i ³owcy oraz U róde³,
opisali jeden dzieñ z ¿ycia cz³owieka w paleolicie (praca mo¿e byæ stylizacj¹ rysunków
naskalnych wykonanych na szarym papierze). Uczniowie mog¹ pracowaæ w grupach lub
parami.
6. Po przedstawieniu pracy, wybrany uczeñ zapisuje na tablicy charakterystyczne elementy
¿ycia cz³owieka pierwotnego.
7. Poleæ przeczytanie podrozdzia³u Rolnicy i hodowcy. Nastêpnie zapytaj uczniów, co zmie-
ni³o siê w ¿yciu cz³owieka w neolicie i jaka by³a tego przyczyna. Wybrany uczeñ zapisuje
wnioski na tablicy obok charakterystyki ¿ycia w paleolicie.
140
8. Napisz na tablicy okrelenia: ewolucja, homo sapiens, tryb koczowniczy, paleolit, tryb
osiad³y, ocieplenie klimatu. Poleæ napisanie notatki w zeszycie z wykorzystaniem tych pojêæ.
Temat: REWOLUCJA NEOLITYCZNA
(zajêcia nr 5 wed³ug rozk³adu materia³u)
rodki dydaktyczne
podrêcznik z p³yt¹ CD (lekcja 2), s³ownik jêzyka polskiego, encyklopedie, ilustracje przed-
stawiaj¹ce narzêdzia z epok kamienia, br¹zu i ¿elaza
Metody
rozmowa nauczaj¹ca, mapa mentalna (Materia³ pomocniczy nr 5.1.)
Przebieg zajêæ
1. Zapytaj uczniów, co zmieni³o siê w ¿yciu cz³owieka w neolicie. Popro o przypomnienie
pojêcia rewolucja.
2. Przedstaw uczniom, dlaczego zmiany, które dokona³y siê w neolicie, nazwano rewolucj¹
neolityczn¹.
3. Poleæ przeczytanie podrozdzia³u Rewolucja neolityczna i uzupe³nienie mapy mentalnej
(Materia³ pomocniczy nr 5.1.).
4. Omów wykonan¹ pracê. Poleæ uczniom dokonanie próby hierarchizacji zmian w sposobie
¿ycia cz³owieka. Postaw¹ hierarchizacji niech bêd¹ skutki, jakie owe zmiany przynios³y
cz³owiekowi.
5. Poleæ wykonanie æwiczenia Przyczyny i skutki z podrêcznika ze s. 24.
6. Rozdaj uczniom ilustracje narzêdzi. Zapytaj, z jakiego materia³u mog³y byæ wykonane
oraz omów ich przeznaczenie i znaczenie dla pierwszych ludzi.
7. Poleæ wykonanie zadania Przet³umacz, wyt³umacz z podrêcznika ze s. 24.
8. Praca domowa: Poleæ wykonanie wykresu s³upkowego lub ko³owego wed³ug æwiczenia
Dla wzrokowców z podrêcznika ze s. 25.
Temat: CYWILIZACJE STARO¯YTNEGO WSCHODU
STARO¯YTNY EGIPT
(zajêcia nr 6 wed³ug rozk³adu materia³u)
rodki dydaktyczne
podrêcznik z p³yt¹ CD (lekcja 3, ekrany 2 i 3), mapa staro¿ytnego Egiptu, atlasy historyczne
Metody
wyk³ad informacyjny, praca z podrêcznikiem, praca z map¹, gra dydaktyczna
Przebieg zajêæ
1. Rozpocznij zajêcia od przypomnienia pojêcia cywilizacja. Przypomnij tak¿e, gdzie od-
naleziono najstarsze lady dzia³ania rolników i hodowców. Niech uczniowie odnajd¹ te
miejsca w atlasie, a wybrana osoba poka¿e je na mapie.
141
2. Popro, aby uczniowie znaleli na mapach w atlasie Mezopotamiê i Egipt, opisali ich
po³o¿enie geograficzne oraz wymienili g³ówne rzeki.
3. Poprowad wyk³ad na temat roli wielkich rzek w powstaniu i rozwoju wielkich cywilizacji.
Wykorzystaj przy tym ilustracjê z podrêcznika ze s. 38.
4. Opowiedz uczniom o historii Egiptu. Przedstaw pozycjê i znaczenie faraona w pañstwie.
Niech uczniowie na podstawie podrêcznika stworz¹ definicjê monarchii despotycznej.
5. Przeczytaj fragmenty z podrêcznika ze s. 31 powiêcone innym mieszkañcom Egiptu.
Uzupe³nij wiedzê uczniów informacjami na temat trudnej sytuacji ch³opów w Egipcie.
6. Zaproponuj klasie krótk¹ grê dydaktyczn¹: Wyobracie sobie, ¿e zostalicie przeniesieni
do staro¿ytnego Egiptu. Ustalcie, kto w jak¹ postaæ siê wcieli. Macie do wyboru:
1) faraona, 2) kap³ana, 3) dowódcê wojskowego, 4) urzêdnika, 5) ch³opa, 6) niewolnika.
Wczujcie siê w wybran¹ rolê i opiszcie swoje zajêcia. Mo¿ecie skorzystaæ z Materia³u
pomocniczego nr 6.1.
7. Praca domowa: Poleæ przeczytanie tekstu ród³owego (Ksiêga Umar³ych) oraz wykonanie
poleceñ 1 i 2 ze s. 35.
Temat: W CIENIU PIRAMID
(zajêcia nr 7 wed³ug rozk³adu materia³u)
rodki dydaktyczne
podrêcznik z p³yt¹ CD (lekcja 3, ekrany 46)
Metody
wyk³ad informacyjny, dyskusja, praca z podrêcznikiem, praca w grupach
Przebieg zajêæ
1. Rozpocznij od przypomnienia wiadomoci z poprzedniej lekcji. Zwróæ uwagê na rolê
kap³anów w pañstwie egipskim. Nastêpnie opowiedz uczniom o bogach Egiptu, zw³aszcza
o Ozyrysie i jego s¹dzie nad zmar³ymi.
2. Poleæ uczniom, by przyjrzeli siê piramidom ze s. 34 w podrêczniku. Popro, aby ucznio-
wie zastanowili siê nad znaczeniem ¿ycia pozagrobowego dla Egipcjan. Sprawd pracê
domow¹ i oceñ najlepsz¹ odpowied na postawione pytania.
3. Zadaj pytanie: Czy piramidy to tylko grobowce, czy mo¿emy uznaæ je za dzie³a sztuki?
Niech uczniowie uzasadni¹ swoje odpowiedzi. Pokieruj dyskusj¹ tak, aby uczniowie
doszli do wniosku, ¿e piramidy to najbardziej charakterystyczne przyk³ady sztuki egip-
skiej. Zwróæ uwagê na elementy malarstwa i pisma.
4. Podziel klasê na dwie grupy. Pierwsza grupa, po lekturze fragmentu podrêcznika o sztuce
egipskiej (s. 32) i na podstawie ilustracji, opowie o cechach malarstwa egipskiego. Druga
grupa, po przeczytaniu fragmentu o pimie egipskim (s. 33), przygotuje wypowied
o rodzajach pisma. Wyt³umacz, ¿e Egipcjanie nie znali samog³osek i dlatego istnieje
wiele mo¿liwoci odczytania tych samych s³ów, zw³aszcza imion. Zaproponuj, aby ka¿dy
zapisa³ swoje imiê i nazwisko pomijaj¹c samog³oski. Spróbujcie je razem odczytaæ.
5. Opowiedz uczniom o osi¹gniêciach naukowych Egipcjan. Na koniec przypomnij defini-
cjê cywilizacji i wspólnie udowodnijcie, ¿e staro¿ytny Egipt odpowiada definicji.
142
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

fotocafe.xlx.pl