polityka jako zjawisko społeczne, Zespół Szkół Technicznych nr 2 w Chełmie, Sciągi
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Suwerennoć narodu polega na sprawowaniu przez niego najwyższej władzy , której przejawem jest podejmowanie ostatecznych decyzji. Władza może być sprawowana bezporednio np. referendum lub porednio czyli przez przedstawicieli wybranych w demokratycznych wyborach.Prawa mniejszoci narodowych - wola narodu nigdy nie oznacza jednomylnoci . Zwykle decyduje wiekszoć . Demokracja rozumiana wyłšcznie jako wola majšcych przewagę liczebnš , może doprowadzić do duktatury większoci. Aby jej zapobiec współczesne systemy demokratyczne zapewniajš ochronę praw mniejszoci np. prawo do zachowania odrębnoci kulturowej , religijnej oraz prawo do uczestnictwa w życiu publicznym.Podział i równowaga władz - w państwie demokratycznym obowišzuje zasada podziału władzy . Według niej władza państwowa dzieli się na : prawodawczš ( parlament ) , wykonawczš (głowa państwa, rzšd ), sšdowniczš (sšdy ) . Te 3 rodzaje władzy powinny być od siebie niezależne.Patologia władzy - Aliencja - izolowanie się władzy od społeczeństwaCentralizacja uprawnień, koncentracja uprawnień - skupienie uprawnień decyzyjnych w rękach władzy i ograniczenie kompetencji władzy lokalnej* centralizacja biurokratyczna - skupienie władzy na szczeblu centralnym (wzrost roli budetu centralnego w wydatkach pństwa i ograniczenie budetów władz lokalnych)* centralizacja technokratyczna - rzšdy specjalistów (ekspertów)* centralizacja militarystyczna - wzrost nakładów na armię i rozwój prywilejów wyższych oficerów ponad rzeczywiste potrzeby (faszystowskie Włochy, III Rzesza, ZSRR, współczenie - autorytarne reżimy w Afryce czy Azji)* centralizacja plutokratyczna - władza bogaczy (rzšdy bogatego mieszczaństw w republikańskiej Wenecji w XII - XV w.)Oligarchizacja grup rzšdzšcych - niewielkie grupy rzšdzšcych ponad prawemBiurokratyzacja władzy - bezduszne przestrzeganie przepisów i ich niepotrzebne mnożenieKorupcja - przyjmowanie korzyci majštkowych przez osoby sprawujšce władzę w zamian za okrelone decyzje ( 1995 r. - przekupstwa przy zakupie sprzętu wojskowego - dymisja sekretarza generalnego NATO Willy'ego Claese; koniec lat 90. - przyjmowanie łapówek przez członków MKOl w zamian za poparcie miast ubiegajšcych się o organizację igrzysk olimpijskich; 2002/2003 r. - afera Rywina zwišzana z projektowanymi zmianami prawnymi dotyczšcymi mediów)Partykularyzm - dbanie o własne interesy z pominięciem interesu ogółu (przychylnoć władz Polski Ludowej - lata 70. - wobec Górnego lšska oraz grup zawodowych górników i hutników)Nepotyzm (poplecznictwo) - obsadzenie wysokich stanowisk krewnymi (nepotyzm w Kociele w XV - XVI w.; rzšdy rodziny Fidela Castro na Kubie, wysokie stanowiska rodziny Slobodana Milosevicia w Jugosławii)Klientelizm - oparcie władzy na układach i wzajemnych zależnociach politycznych.Konstytucjonalizm - wsółczenie rozumiany jest jako okrelenie sprawowania władzy zgodnie z ustawš zasadniczš.Pluralizm - oznacza możliwoć istnienia oraz poszanowania w danej zbiorowoci różnych poglšdów politycznych , ideii, systemów wiatopoglšdowych obyczajów oraz form życia spolecznego , politycznego i gospodarczego . Pluralizm zapewnia człowiekowi poczucie całkowitej wolnoci dzięki możliwoci dokonywania wyborów sporód wielu ewentualnoci.Formy uczestnictwa obywateli w życiu publicznym - System demokratyczny zapewnia obywatelom szeroki wybór możliwoci uczestnictwa w życiu publicznym. Należš do nich min bezporednie formy demokracji: referendum, inicjatywa ludowa, samorzšdnoć, porednie formy demokracji- system przedstawicielski , organizacjie społeczne i polityczne , inicjatywy obywatelskie bezposrednie i porednie formy wyrażania poparcia lub sprzeciwu. Jedna z form demokracji bezporedniej jest referendum czyli powszechne głosowanie obywateli majšcych czynne prawo wyborcze . Do bezposrednich form demokracji zalicza się również inicjatywę ludowš, która polega na przyznaniu okrelonej liczbie obywateli inicjatywy ustawodawczej.Społeczeństwo może mieć wpływ na rzšdzenie państwem po przez wybór organów sprawujšcych władzę . W Polsce w wyniku wyborów powszechnch wyłania się obie izby parlamentu ( sejm i senat) prezydenta oraz organy samorzšdu terytorialnego ( rada gminy , rada powiatu , sejmik wojewódzki ) .funkcje państwa dzielimy na zwenętrznš i wewnętrznš . funkcja zewnętrzna obejmuje aktywnoć państwa na aranie miedzynarodowej , dotyczy więc wszelkich działań rzutujšcych na stosunki z innymi państwami i organizacjami miedzynarodowymi .Funkcja wewnętrzna polega na zapewnieniu porzšdku i bezpieczeństwa wewnštrz państwa , obejmuje jednostki , grupy społeczne czy instytucje pozostajšce w jego granicach . W ramach tej funkcji można wyróżnić funcję : prawodawczš , porzšdkowš administracyjnš gospodarczo-organizatorskš , socjalnš oraz kulturowš .
[ Pobierz całość w formacie PDF ]